وودی آلن بزرگ‌ترین فیلم‌ساز و کمدین معاصر سینمای جهان

انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه

وودی آلن» بازیگر، کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس، کمدین و نوازنده‌ سرشناس آمریکایی 75 ساله شد. «وودی آلن» که روز اول دسامبر 1935 در نیویورک متولد شد، یکی از بزرگ‌ترین فیلم‌سازان معاصر سینمای جهان به‌شمار می‌رود. سرعت بالا در تولید فیلم یکی از ویژگی‌های بارز «وودی آلن» است که کارنامه‌ سنگینی شامل آثار کمدی و فیلم‌های بلند را برای وی رقم زده است.

«آلن» که فیلم‌نامه‌ی آثارش را خودش می‌نویسد، از فلسفه، ادبیات و روانشناسی به‌عنوان پایه‌های اصلی ساخت فیلم‌هایش بهره گرفته است.

وی بعد از پایان دوران دبیرستان به دانشگاه نیویورک رفت، اما هرگز نتوانست در رشته‌ فیلم و ارتباطات موفق باشد و سرانجام از آنجا اخراج شد. در 19سالگی شروع به نگارش سناریو برای مجموعه‌های تلویزیونی کرد و تبحرش دراین زمینه درآمد وی را از هفته‌ای 75 دلار به هفته‌ای 1500 دلار رساند.

بعد از سال‌ها نگارش فیلم‌نامه، آثار کمدی و مطالب انیمیشن برای مجلات، «وودی آلن» در سال 1965اولین‌بار وارد دنیای سینما شد و فیلم‌نامه‌ «تازه چه خبر، پیشی؟» را نوشت، اما به‌عنوان کارگردان در سال 1966 بود که فیلم «چه خبر، سوسن ببری» را ساخت و یک ‌سال بعد در فیلم «کازینو رویال» از سری فیلم‌های جاسوسی "جیمز باند" ایفای نقش داشت.

فیلم‌های «پول‌ رو بردار و دررو»(1969)، «موزها»(1971)، «عشق و مرگ»(1975) و «خوابیده»(1973) از دیگر تجربیات فیلم‌سازی «وودی آلن» در سال‌های اولیه‌ کارگردانی بودند که بیشتر آنها مضامین کمدی داشتند.

البته در این سال‌ها وی بازیگری را رها نکرد و در آثاری چون «دوباره بزن‌اش سام» در سال 1972 و «جبهه» در سال 1976 نقش‌آفرینی داشت.

نقطه اوج شهرت و موفقیت «وودی آلن» در سال 1977با فیلم «آنی هال» رقم خورد؛ فیلمی که جایزه‌ اسکار بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را برای وی به‌همراه آورد و «دایانا کیتون» را نیز به اسکار بهترین بازیگر زن رساند. این فیلم که پایه‌گذار استاندارد جدیدی برای آثار کمدی رمانتیک مدرن محسوب می‌شود، ازسوی انجمن فیلم آمریکا در رتبه‌ چهارم بهترین آثار کمدی و در رتبه‌ 35بهترین فیلم‌های تاریخ سینما قرار گرفته است.

«وودی آلن» دو سال بعد فیلم «منهتن» را ساخت که نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه شد. این فیلم سیاه و سفید به‌نوعی ابراز احترام او به زادگاهش نیویورک است و هم‌چون دیگر آثار «آلن»، فرهیختگان طبقه ثروتمند جامعه شخصیت‌های اصلی آن را تشکیل می‌دهند.

البته نباید فراموش کرد که این کارگردان آمریکایی در فاصله میان ساخت فیلم‌های «منهتن» و «آنی هال»، فیلم «صحنه‌های داخلی» را در سال 1978 ساخت که برای آن باردیگر نامزد اسکار بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌نامه شد.

از نقاط درخشان کارنامه سینمایی «وودی آلن»، عملکرد بی‌نظیر او در جوایز اسکار است. او در مجموع 14بار نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه و هفت‌بار نامزد بهترین کارگردانی شد که در این میان فقط دوبار در بخش بهترین فیلم‌نامه و یک‌بار در بخش بهترین کارگردانی موفق به کسب اسکار شد.

با آغاز دهه‌ 80، فیلم‌های «وودی آلن»، حتی آثار کمدی او، رنگ و بوی فلسفی گرفتند و آثاری چون «سپتامبر» و «خاطرات اکلیلی» به ‌شدت تحت تاثیر آثار کارگردانان اروپایی چون «اینگمار برگمن» و «فدریکو فلینی» قرار گرفتند. در اواسط این دهه، «آلن» المان‌های کمدی و تراژیک را با یکدیگر درآمیخت و در فیلم‌هایی چون «هانا و خواهرانش»(1985) و «جرم‌ها و بزهکاری‌ها»(989) دو داستان متفاوت در انتهای فیلم به یکدیگر مرتبط می‌شوند. وی با فیلم «هانا و خواهرانش» موفق به کسب اسکار بهترین فیلم‌نامه شد هرچند در کسب اسکار بهترین کارگردانی ناکام ماند.

«وودی آلن» با ساخت سه فیلم «دنی رز برادوی»(1984)، «رز بنفش قاهره»(1985) و «روزگار رادیو»(1987) به اهمیت صنعت تجاری سینما و رادیو پرداخت.

فیلم «رز بنفش قاهره» از نگاه مجله «تایم» یکی از 100 فیلم برتر تاریخ سینما است که خود «وودی آلن» نیز آن را به‌همراه «خاطرات اکلیلی» و «امتیاز نهایی» یکی از سه فیلم محبوب‌اش می‌داند.

پس از فیلم «سایه‌ها و مه» که احترام به اکسپرسیونیست‌های آلمانی بود، «آلن» در سال 1992 فیلم تحسین‌برانگیز «شوهران و زنان» را ساخت که بار دیگر نامزد اسکار فیلم‌نامه و کارگردانی شد. از دیگر فیلم‌های او در سال‌های پایانی دهه‌ 90می‌توان از «گلوله‌ها برفراز برادوی» (نامزد اسکار بهترین کارگردانی)، «آفرودیت توانمند» (نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه)،«شالوده‌شکنی هری» (نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه) و «همه می‌گویند دوستت دارم» اشاره کرد.

پس از فیلم «نفرین عقرب یشمی» که پرهزینه‌ترین فیلم کارنامه‌ سینمایی «وودی آلن» بود که با هزینه 33میلیون دلاری در سال 2001 ساخته شد، یکی از تحسین‌برانگیز‌ترین فیلم‌های این کارگردان آمریکایی در دهه‌ گذشته، یعنی «امتیاز نهایی» مورد استقبال فراوان منتقدین قرار گرفت. این فیلم که مجموع فروش جهانی 85میلیون دلار را کسب کرد، وی را تا آستانه‌ کسب اسکار بهترین فیلم‌نامه و دو جایزه گلدن گلوب پیش برد.

پس از ساخت فیلم‌هایی چون «خبر داغ»، «خانه» و «رویای کاساندرا»، در سال 2008 «ووی آلن» فیلم «ویکی کریستینا بارسلونا» را با حضور بازیگران سرشناسی چون «خاویر باردم»، «پنه‌لوپه کروز» و «اسکارلت جانسون» ساخت که «پنه‌لوپه کروز» با این فیلم توانست جایزه‌ اسکار را به‌دست آورد.

وی هم‌اکنون در حال ساخت جدیدترین فیلم خود با نام «غریبه قدبلندی سیاهی را خواهی دید» است که در لندن ساخته می‌شود و «آنتونیو باندراس»، «جاش برولین»، «آنتونی هاپکینز» و «نائومی واتس» در آن بازی می‌کنند.

«وودی آلن» طی سه دهه فیلم‌سازی افتخارات و جوایز سینمایی متعددی کسب کرده است که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

دو جایزه‌ بهترین کارگردانی و شش جایزه‌ بهترین فیلم‌نامه از جوایز بافتا انگلیس

 خرس نقره‌ای جشنواره‌ برلین در سال 1975

 جایزه‌ فیپرشی جشنواره‌ کن در سال 1985 برای «رز بنفش قاهره»

 دو جایزه‌ بهترین فیلم خارجی از جوایز سزار فرانسه برای «منهتن» و «رز بنفش قاهره»

 جایزه‌ بهترین فیلم‌نامه از گلدن گلوب برای «رز بنفش قاهره» در سال 1986

 جایزه بهترین فیلم اروپایی از جوایز گویا اسپانیا در سال 2006 برای «امتیاز نهایی»

 شیر طلای افتخاری جشنواره‌ ونیز در سال 1995

 جایزه‌ یک عمر دستاورد سینمایی از جشنواره‌ سن‌سباستین در سال2004

http://www.rs272.com/

http://www.3canc.com

http://rs1362.blogdoon.com/

http://rs272.persianblog.ir/

http://www.sahand272.blogfa.com/

http://www.rs272.parsiblog.com/

WEST AZERBAIJAN  URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI